Thủng màng nhĩ: Triệu chứng, chẩn đoán và cách khắc phục

Trong các bệnh lý liên quan đến thính giác, thủng màng nhĩ là một trong những vấn đề khá phổ biến và dễ gặp ở nhiều người hiện nay. Hiện tượng xảy ra khi mãng nhĩ bị tổn thương do bị thủng hoặc vỡ (rách) có thể do va đập, tiếng ồn lớn hoặc nhiễm trùng, làm ảnh hưởng đến chức năng thính giác và bảo vệ bên trong tai của bộ phận này.

Thủng màng nhĩ có thể tự lành trong vài tuần nếu được giữ khô ráo và không bị nhiễm trùng. Song cần lưu ý nếu tình trạng đau tai hoặc ù tai xảy ra thường xuyên, mức độ đau nặng và tăng dần thì cần được khám càng sớm càng tốt. Việc chẩn đoán và điều trị bệnh sớm sẽ giúp cải thiện tốt tình trạng này. Thủng màng nhĩ là gì? Nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị

Vậy thủng màng nhĩ là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị bệnh tốt nhất hiện nay? Hãy cùng Maytrothinhnhatban.com tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.

1. Thủng màng nhĩ là hiện tượng gì?

Màng nhĩ là một mô mỏng ngăn cách ống tai ngoài với tai giữa và rung lên để phản ứng với sóng âm. Vì có cấu trúc rất mỏng với độ dày của cả 3 lớp: lớp da bên ngoài, lớp xơ ở giữa và lớp niêm mạc bên ngoài chỉ có 0,1mm, gần bằng đường kính của một sợi tóc người. Nên màng nhĩ rất dễ bị tổn thương do nhiều tác động.

Thủng màng nhĩ là hiện tượng màng nhĩ bị thủng hoặc rách (vỡ), dẫn đến trên màng nhĩ xuất hiện lỗ thủng hoặc vết rách có kích thước khác nhau. Khi màng nhĩ bị tổn thương sẽ gây ảnh hưởng đến thính giác và các chức năng mà bộ phận này đảm nhiệm trong tai.

Thủng màng nhĩ là hiện tượng màng nhĩ bị thủng hoặc rách do nhiều nguyên nhân gây ra

Chức năng của màng nhĩ:

• Chức năng thính giác (nghe): Khi sóng âm đi vào ống tai, chúng chạm vào màng nhĩ, khiến nó rung lên và chuyển đổi rung động thành các xung thần kinh truyền âm thanh đến não dưới dạng âm thanh. Cho phép chúng ta nghe được âm thanh từ bên ngoài.
• Chức năng bảo vệ: Màng nhĩ đóng vai trò như một hàng rào bảo vệ, giữ cho tai giữa không bị bụi bẩn, nước, vi khuẩn và các vật thể lạ xâm nhập. Nếu màng nhĩ bị thủng hoặc vỡ, tai giữa rất dễ bị nhiễm trùng. Nếu tình trạng nhiễm trùng trở nên mãn tính (đang diễn ra), tình trạng mất thính lực có thể trở nên tồi tệ hơn, kéo dài hơn, hoặc trong một số trường hợp là mất thính lực vĩnh viễn.

Như vậy, màng nhĩ đóng vai trò rất quan trọng trong việc giúp chúng ta nghe được âm thanh, do đó, màng nhĩ bị tổn thương có thể dẫn đến các vấn đề về thính giác.

2. Nguyên nhân gây tình trạng thủng màng nhĩ

• Nhiễm trùng tai giữa là nguyên nhân phổ biến gây thủng màng nhĩ, đặc biệt ở trẻ em Thủng màng nhĩ có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như: Nhiễm trùng tai giữa (viêm tai giữa): Đây là nguyên nhân chính gây vỡ màng nhĩ, đặc biệt là ở trẻ em. Nhiễm trùng tai giữa thường dẫn đến sự tích tụ chất lỏng trong tai giữa. Áp lực từ những chất lỏng này có thể khiến màng nhĩ bị vỡ.
• Thay đổi áp suất không khí do lặn hoặc đi máy bay gây ra bệnh barotrauma: Sự căng thẳng tác động lên màng nhĩ khi áp suất không khí trong tai giữa và áp suất không khí trong môi trường mất cân bằng. Nếu áp lực nặng, màng nhĩ có thể bị vỡ. Ngoài ra, một số hoạt động khác cũng có thể gây ra những thay đổi đột ngột về áp suất như lặn với bình dưỡng khí, lái xe ở độ cao lớn, nhảy dù,…
• Tiếp xúc với âm thanh lớn hoặc tiếng nổ (chấn thương âm thanh): Chẳng hạn như một vụ nổ hoặc tiếng súng có thể gây rách màng nhĩ.
• Chấn thương do dị vật trong tai: Các vật nhỏ, chẳng hạn như tăm bông hoặc kẹp tóc,…
• Chấn thương do một cú đánh mạnh vào tai hoặc đầu: như một cái tát hoặc chấn thương thể thao, nghiêm trọng hơn có thể gãy xương sọ, gây ra trật khớp hoặc tổn thương cấu trúc tai giữa và tai trong, bao gồm cả màng nhĩ.
• Các nguyên nhân ít phổ biến hơn gây thủng màng nhĩ bao gồm:
• Sử dụng bơm kim tiêm tai: tổn thương do tai nạn trong khi sử dụng bơm kim tiêm (một thủ thuật được bác sĩ sử dụng để rửa sạch ráy tai và các chất tắc nghẽn khác);
• Rối loạn ống Eustachian: là ống nối tai giữa và vòm họng, có nhiệm vụ cân bằng áp lực tai và xả dịch dư thừa từ tai giữa.
• Vô tình chọc thủng màng nhĩ: thường gặp ở trẻ em, do trẻ vô tình đưa các vật lạ như que củi hoặc đồ chơi nhỏ vào tai.
• Các biến chứng phẫu thuật
• Gãy xương Một số trường hợp hiếm gặp, do cắt bỏ ống tai dẫn đến tạo ra một vết rách trong màng nhĩ.

3. Biểu hiện của thủng màng nhĩ

Cảm giác đau tai, ù tai, chóng mặt, chảy dịch từ tai là những triệu chứng của thủng màng nhĩ Các dấu hiệu và triệu chứng của thủng màng nhĩ có thể thay đổi, tuỳ thuộc vào mức độ và nguyên nhân gây ra bệnh. Một số biểu hiện thường gặp nhất của thủng màng nhĩ bao gồm:

• Đau tai: có thể kéo dài liên tục hoặc ngắt quãng trong ngày; có thể tăng hoặc giảm về cường độ.
• Mất thính giác: tình trạng này có thể khác nhau về mức độ phụ thuộc vào kích thước lỗ thủng hoặc vết rách trên màng nhĩ (tức là vết rách càng lớn thì mức độ mất thính lực càng nặng).
• Chảy dịch từ tai: dịch này có thể trong suốt, hoặc chứa mủ hoặc máu
• Ù tai, ngứa tai: Nghe thấy những âm thanh lạ khó chịu như tiếng chuông, tiếng ù ù, vo ve,…
• Chóng mặt hoặc cảm giác quay cuồng.
• Đau tai hoặc cơn đau đột ngột biến mất: khi màng nhĩ bị vỡ, nó sẽ giải phóng áp lực đã tích tụ do nhiễm trùng tai giữa.
• Đau và không thể đứng lên, đi lại và ngồi khó khăn: Trong trường hợp, màng nhĩ bị thủng hoàn toàn sẽ không thể cân bằng áp suất bình thường do ống vòi nhĩ bị tắc, dẫn đến cơn đau dữ dội.
• Tiếng rít qua tai khi xì mũi: Thông thường không khí bay lên tai giữa khi chúng ta xì mũi, nhưng nếu bị thủng màng nhĩ, không khí thoát ra sẽ tạo ra tiếng ồn.
• Cơ thể mệt mỏi, bị sốt
• Một biến chứng tiềm ẩn khác của thủng màng nhĩ là tạo ra một loại u nang da gọi là u cholesteatoma: xảy ra khi các mảnh vụn từ ống tai lọt vào tai giữa. Khi phát triển, u nang có thể làm hỏng xương của tai giữa và dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng.

4. Đối tượng dễ bị thủng màng nhĩ

Thủng màng nhĩ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi từ sơ sinh, trẻ nhỏ cho đến người trưởng thành. Tuy nhiên, tình trạng này đang ngày càng xuất hiện nhiều hơn ở đối tượng trẻ do nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng thủng màng nhĩ là nhiễm trùng tai giữa, vấn đề xảy ra rất phổ biến, đặc biệt là sau khi trẻ bị cảm lạnh hoặc cúm, chất lỏng có thể tích tụ trong tai giữa, tạo điều kiện cho vi khuẩn hoặc virus di chuyển đến khu vực này sinh sôi và gây nhiễm trùng.

5. Bị thủng màng nhĩ phải làm sao?

Những dấu hiệu của thủng màng nhĩ có thể xuất hiện bất kỳ vào thời điểm nào trong ngày, với mức độ và triệu chứng khác nhau ở mỗi người. Do vậy, khi phát hiện có các dấu hiệu của thủng màng nhĩ nêu trên, cách tốt nhất là bạn nên đến gặp ngay bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán, điều trị bệnh sớm nhất.

6. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Thủng màng nhĩ cần được điều trị sớm và đúng cách, nếu không sẽ dẫn đến những hậu quả khó lường, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nghe và cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày của người mắc. Vì vậy, hãy đến gặp các bác sĩ khi bạn nghi ngờ có những dấu hiệu của thủng màng nhĩ như ù tai, đau tai, chóng mặt, chảy dịch từ tai,…

Bác sĩ sẽ tiến hành các bài kiểm tra, xét nghiệm và chẩn đoán giúp bạn biết được tình trạng mất thính lực do tổn thương màng nhĩ, cũng như mức độ và nguyên nhân gây thủng màng nhĩ. Từ đó, đưa ra phương pháp điều trị thủng màng nhĩ phù hợp nhất.

Một số bài kiểm tra như:

• Xem xét bệnh sử và hỏi bạn về các triệu chứng, nguyên nhân thủng màng nhĩ, chẳng hạn như chấn thương hoặc tiếp xúc với tiếng ồn rất lớn.
• Kiểm tra tai: Sử dụng kính soi tai để quan sát bên trong tai và xem có lỗ thủng hoặc vết rách trên màng hay không?
• Tiến hành các xét nghiệm khác để đánh giá tình trạng mất thính lực, mức độ tổn thương của màng nhĩ hoặc nguyên nhân gây thủng màng nhĩ như kiểm tra âm thoa, thính học, đo màng não,…

7. Cách điều trị thủng màng nhĩ

Thủng màng nhĩ có thể tự chữa lành trong khoảng vài tuần với điều kiện tai luôn được giữ khô ráo và không bị nhiễm trùng.

Hầu hết các trường hợp bị thủng màng nhĩ có thể tự chữa lành mà không cần điều trị trong vòng từ 1 đến 3 tháng với điều kiện là tai của bạn được giữ khô ráo và không bị nhiễm trùng.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp dưới đây bạn cần sử dụng thuốc hoặc các phương pháp điều trị thủng màng nhĩ khác như:

• Dùng thuốc kháng sinh: Trường hợp, tai bị nhiễm trùng tai, hoặc có nguy cơ bị nhiễm trùng tai trước khi màng nhĩ lành.
• Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn: Nếu tai bị đau nhức, khó chịu như paracetamol hoặc ibuprofen. Lưu ý KHÔNG áp dụng cho trẻ em dưới 16 tuổi uống aspirin. Đặt một miếng vải nỉ ấm áp vào tai bị ảnh hưởng cũng có thể giúp giảm đau.

Phương pháp phẫu thuật:

+ Phương pháp phẫu thuật tạo hình màng nhĩ: giúp sửa khoảng trống lớn trong màng nhĩ bằng cách ghép một mảng mô nhỏ của da từ phía trên tai lên lỗ thủng trên màng nhĩ.

+ Phương pháp vá: Trong trường hợp tai không tự phục hồi, lỗ thủng nhỏ, bác sĩ có thể vá màng nhĩ. Việc khắc phục được thực hiện bằng cách dán một miếng vá nhỏ vào lỗ thủng trên màng nhĩ.

8. Hạn chế, phòng ngừa thủng màng nhĩ như thế nào?

Để hạn chế thấp nhất nguy cơ bị thủng màng nhĩ, cách tốt nhất bạn hãy tự chăm sóc và bảo vệ đôi tai của mình bằng cách:

• Giữ cho tai luôn khô ráo;
• Đeo nút tai kín nước giúp ngăn nước vào tai khi tắm.
• Tránh bơi lội và các hoạt động dưới nước khác cho đến khi màng nhĩ lành lại.
• Tránh xì mũi.
• Không nhét bất cứ thứ gì vào tai có thể làm hỏng màng nhĩ bao gồm tăm bông, kẹp giấy, que diêm, ghim cài tóc, bút chì hoặc bất kỳ vật cứng nào khác.
• Bảo vệ đôi tai bằng cách sử dụng nút bịt tai khi bạn tiếp xúc với tiếng ồn lớn.
• Nhai kẹo cao su hoặc buộc ngáp để giữ ổn định áp lực tai.
• Tránh di chuyển bằng máy bay nếu tai hoặc mũi bị tắc nghẽn.
• Nếu không may bị dị vật trong tai, không nên tự mình lấy ra. Vì có thể bị vỡ màng nhĩ. Cách tốt nhất, hãy đến ngay các cơ sở y tế để được điều trị.
• Có một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tốt cho sức khoẻ.

Trên đây là một số thông tin về tình trạng thủng màng nhĩ. Để tìm hiểu cụ thể hơn về các vấn đề khác liên quan đến thính giác, bạn có thể tham khảo tại đây hoặc liên hệ qua hotline 058 542 9888 để được tư vấn giải đáp.